Сотні маляўнічых азёр, некранутая прырода і незвычайны рэльеф ледавіковага перыяду зрабілі Браслаўскі край адным з самых цудоўных куткоў Беларусі.
У 1995 г. на ўнікальнай прыроднай тэрыторыі Беларускага Паазер'я створаны Нацыянальны парк "Браслаўскія азёры".
Адміністрацыйны цэнтр парку знаходзіцца ў старадаўнім горадзе Браславе, які вырас на ўзгорыстым перашыйку паміж азёрамі Дрывяты і Навяты.
Больш падрабязна пра прыроду Беларусі
Буйнейшы азёрны рэгіён Беларусі – Браслаўскае Паазер'е – вядомы ландшафтамі і рэльефам, якія пакінуў тут старажытны ледавік.
Галоўнае багацце – каля 300 азёр і вадаёмаў – розных па форме, плошчы, глыбіні, саставу і празрыстасці вады, разнастайнасці флоры і фаўны. За незвычайнае хараство іх называюць "блакітнымі каралямі" Беларусі.
Самыя глыбокія азёры – Воласа Паўднёвы (максімальная глыбіня 40,4 м), Воласа Паўночны (29,2 м), Укля (25 м) і Струста (23 м).
Самыя вялікія па плошчы – Дрывяты (36 км², 5-е па велічыні ў Беларусі) і Снуды (22 км², 8-е ў Беларусі).
Браслаўскія азёры насяляюць рэліктавыя беспазваночныя, што сведчыць аб чысціні вады. Тут жыве больш за 30 відаў рыб. На тэрыторыі Браслаўскага раёна сканцэнтравана каля 35% птушак, якія гняздуюцца ў Беларусі.
Дзякуючы ледавіковым працэсам, у большасці Браслаўскіх азёр складаная форма. Зрэзаная берагавая лінія ўтварае мноства паўастравоў, заліваў і бухт.
Акрамя таго, Браслаўшчына – край астравоў: на тутэйшых азёрах іх больш за 100, у тым ліку незвычайных. Напрыклад, востраў Чайчын на возеры Струста – другі па велічыні ў Беларусі (1,6 км²) – мае ўласнае ўнутранае возера.
На двух астравах азёр Іказнь і Дрысвяты ў Сярэдневякоўі былі пабудаваны замкавыя ўмацаванні. На востраве Неспіш у XVII-XIX стагоддзях існаваў манастыр.
Да 40-х гадоў ХХ стагоддзя на вялікіх астравах Браслаўскіх азёр жылі сем'і рыбакоў, але сёння тут бываюць толькі турысты.
Яшчэ адна асаблівасць браслаўскага рэльефу – характэрныя па форме ўзгоркі: акруглыя камы і падобныя на грэбень озы.
Ледавік пакінуў на тэрыторыі краю шмат камянёў, сярод якіх і валуны вельмі вялікіх памераў. Самы вялікі валун Браслаўшчыны – больш за 40 тон – знаходзіцца на заходнім беразе возера Струста.
Многім са старажытных камянёў мясцовыя жыхары далі свае назвы: Божы след, Чортаў след, Каровін камень…
Рэкрэацыйныя магчымасці Браслаўскага краю сталі выкарыстоўвацца яшчэ ў XIX стагоддзі. Цэнтрамі летняга адпачынку былі сядзібы арыстакратаў, як, напрыклад, маёнтак Пляцераў Бяльмонты.
У 20-я гады XX стагоддзя ў Браслаў прыязджалі служачыя і студэнты з Вільні і Варшавы, аматары водных падарожжаў, дачнікі.
У 30-я гыды ў горадзе працавалі летнія базы адпачынку і дзіцячыя лагеры, дзейнічалі тры яхт-клубы, спартыўныя пляцоўкі. У Браславе праходзілі захапляючыя парусныя рэгаты, святы і выстаўкі.
У час Другой сусветнай вайны турыстычная інфраструктура Браслаўшчыны была знішчана і пачала аднаўляцца толькі ў канцы 1950-х гадоў.
У 1958 г. адкрылася база "Браслаўскія азёры". Пазней, у 1970 годзе, была арганізавана зона рэспубліканскага значэння "Браслаў", а ў 1995 г. створаны Нацыянальны парк "Браслаўскія азёры".
Нацыянальны парк "Браслаўскія азёры" займае плошчу каля 70 тысяч гектараў. Яго працягласць з поўначы на поўдзень – 55 км, з захаду на ўсход – ад 9 да 29 км.
У межах Нацыянальнага парку знаходзяцца 74 возеры агульнай плошчай 12590 гектараў, што складае прыкладна 17% усёй яго тэрыторыі.
Тут расце больш за 1900 відаў раслін. Лясы займаюць каля 67% плошчы і размешчаны некалькімі буйнымі масівамі:
Дзякуючы разнастайнасці экасістэм (лясы, азёры, лугі, балоты), жывёльны свет парку вельмі багаты. Яго тэрыторыю насяляюць 312 відаў пазваночных жывёл, у т.л.:
У Нацыянальным парку абсталяваны вальеры з дзікімі жывёламі, характэрнымі для Беларускага Паазер'я.
Аматары пешых прагулак могуць накіравацца ў маленькае падарожжа па экалагічных сцяжынах:
На тэрыторыі Нацыянальнага парку працуюць 4 базы адпачынку, якія прымаюць турыстаў з розных краін:
Нацыянальны парк прапануе туры для паляўнічых і рыбаловаў, якія могуць вывезці з Браслава ўнікальныя трафеі. Тут праводзяцца міжнародныя рыбалоўныя турніры "Шчупакова ўдача" і "Браслаўскі спінінг".
У цёплы сезон па возеры Дрывяты курсіруе прагулачны цеплаход.
Нацыянальны парк "Браслаўскія азёры" размешчаны на тэрыторыі Браслаўскага раёна Віцебскай вобласці. Адлегласць ад Мінска – каля 250 км (на паўночны захад), ад Віцебска – каля 235 км.
Дабрацца можна на аўтамабілі, аўтобусе або поездзе (да станцыі Друя). У Браслаў ажыццяўляюцца рэгулярныя маршруты з Мінска, Віцебска і Полацка.
У парку можна забраніраваць нумар на адной з 4 баз адпачынку (у камфартабельным комплексе, катэджы або вясковым доміку). Таксама ў Браславе працуюць 2 гасцініцы, база адпачынку "Браслаўскія азёры" і турбаза "Браслаўскія азёры". На берагах азёр адкрыта шмат аграсядзіб.
Для аматараў актыўнага адпачынку на тэрытрыі парку абсталяваны 30 турыстычных стаянак з бяседкамі, вогнішчамі, смеццязборнікамі, туалетамі і сцежкамі да вады.
Прыехаўшы ў Нацыянальны парк, вы абавязкова пабываеце ў Браславе, дзе захавалася гістарычная планіроўка і традыцыйная забудова цэнтра горада XIX-XX стагоддзяў. Сярод найбольш вядомых славутасцей Браслава:
Недалёка ад Браслава вы можаце наведаць:
За 35 км ад Браслава ў г.п. Друя захаваўся Барысаў камень – рэдкі помнік эпіграфікі XII стагоддзя.
Адзін з самых высокіх неагатычных храмаў Беларусі – Троіцкі касцёл (59 м) – размешчаны ў г.п. Відзы.
У вёсцы Відзы-Лаўчынскія захаваліся сядзіба і парк, дзе растуць экзатычныя расліны. У канцы XIX стагоддзя тут дзейнічаў курорт "Лазенкі".
Недалёка ад Нацыянальнага парку "Браслаўскія азёры" размешчана вёска Мосар Глыбоцкага раёна, дзе знаходзяцца касцёл Святай Ганны (1792 г.), дэндрапарк, а таксама ўстаноўлены першы ў Еўропе помнік Папу Іаану Паўлу II.
Параўнальна невялікая адлегласць (130 км) звязвае Браслаў і старажытны горад Полацк.