12 чэрвеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Высокая ступень залежнасці Узбекістана ад імпарту фармацэўтычнай прадукцыі, у прыватнасці лекавых сродкаў, прызначаных для рознічнага гандлю, а таксама патэнцыял экспарту Беларусі на рынак фармпрадукцыі Узбекістана і існуючы вопыт паставак з'яўляюцца перадумовамі для нарошчвання збыту гэтага віду прадукцыі ў сярэднеазіяцкую краіну. Такі прагноз у размове з карэспандэнтам БЕЛТА зрабіў намеснік дырэктара Нацыянальнага цэнтра маркетынгу і кан'юнктуры цэн Яўген Русак.
Паводле ацэнкі партала ITC Export Potential Map, лекавыя сродкі ўваходзяць у топ-20 тавараў з найбольшым экспартным патэнцыялам для Беларусі ў свеце. Агульны экспартны патэнцыял Беларусі па лекавых сродках, прызначаных для рознічнай рэалізацыі, складае $202 млн, пры гэтым патэнцыял не рэалізаваны на 33,7 працэнта. Антыбіётыкаў Беларусь можа экспартаваць на $143 млн, але недавыканала паказчык на 43,4 працэнта.
"Узбекістан займае 5-е месца сярод краін з найбольшым экспартным патэнцыялам для беларускіх лекавых прэпаратаў, што змяшчаюць антыбіётыкі. Агульны экспартны патэнцыял Беларусі ў разглядаемай краіне Сярэдняй Азіі ў дачыненні да гэтай прадукцыі складае $5,9 млн, нерэалізаваны патэнцыял - $5,3 млн (89,8 працэнта)", - удакладніў лічбы Яўген Русак.
Як высветлілася, асноўнымі канкурэнтамі Беларусі на рынку фармацэўтычнай прадукцыі Узбекістана з'яўляюцца Індыя, Расія, Турцыя і Кітай. Па выніках 2022 года Беларусь знаходзілася на 20-м месцы сярод пастаўшчыкоў фармацэўтычнай прадукцыі ва Узбекістан. Беларуская доля ў агульным аб'ёме імпарту гэтай прадукцыі ў вартасным выражэнні склала 1,1 працэнта. І гэта нядрэнны паказчык, заўважыў Яўген Русак, паколькі аб'ём экспартных паставак фармпрадукцым Беларусі ва Узбекістан вырас у 2022 годзе ў параўнанні з 2021 годам амаль на 70 працэнтаў і склаў $17,6 млн. Гэта значыць тэндэнцыя дадатная.
"Практычна 100 працэнтаў экспарту фармпрадукцыі Беларусі ва Узбекістан прадстаўлены лякарствамі, расфасаванымі ва ўпакоўкі для рознічнага продажу (55 працэнтаў), і крывёй для медыцынскіх мэт, імуналагічнымі прадуктамі, вакцынамі (45 працэнтаў)", - дадаў ён.
Яшчэ некалькі гадоў таму імпарт лекавых сродкаў ва Узбекістан складаў больш за 80 працэнтаў ад агульнага аб'ёму на рынку, паколькі мясцовыя прадпрыемствы выраблялі толькі 18 працэнтаў запатрабаваных лякарстваў. Аднак у 2023 годзе было адзначана зніжэнне аб'ёму ўвозу прэпаратаў з-за мяжы. За сем месяцаў 2023 года імпарт склаў $795 млн, што на 9 працэнтаў менш у параўнанні з аналагічным перыядам 2022 года. Пры гэтым назіралася павелічэнне долі пастаўляемай якаснай фармацэўтычнай прадукцыі. Так, вырас імпарт фармацэўтычнай прадукцыі з Японіі, Швейцарыі, Аўстрыі, Германіі і Італіі. Імпарт з Індыі і Кітая скараціўся. "Робім выснову: ва Узбекістан трэба пастаўляць больш высакаякасных фармацэўтычных сродкаў", - рэзюмаваў намеснік дырэктара цэнтра.
Фармацэўтычны рынак Узбекістана мае найбольш хуткую дынаміку росту ў рэгіёне. У краіне дзейнічае шэраг ільгот і прэферэнцый для вытворцаў і экспарцёраў фармацэўтычнай прадукцыі ў выглядзе выкарыстання інфраструктуры свабодных эканамічных зон, лагістыкі, спрошчанай рэгістрацыі прадукцым і кампенсавання затрат на навукова-даследчыя і доследна-канструктарскія работы. Расце колькасць кампаній, занятых у вытворчасці. Сёння ў галіне дзейнічае больш за 200 прадпрыемстваў, з якіх 85 з'яўляюцца вытворцамі лекавых сродкаў і звыш 120 выпускаюць медыцынскія вырабы і абсталяванне.