Бізнес-навіны

Эканоміка-2023. Выкананне мэтавых паказчыкаў і тэндэнцыі да росту

Фота з архiва

Беларуская эканоміка ў 2023 годзе не толькі выстаяла на фоне знешніх шокаў, але і пацвердзіла прынцыповую магчымасць свайго росту.

У сваім традыцыйным штогадовым Пасланні беларускаму народу і Нацыянальнаму сходу ў 2023 годзе Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка адзначыў: "Вось ужо тры дзесяцігоддзі фундаментам нашай дзяржаўнай палітыкі з'яўляецца сацыяльна арыентаваная эканоміка. Гэта палітыка паспяховая, народ яе падтрымлівае. Па ўсіх паказчыках, якія характарызуюць сацыяльную роўнасць, Беларусь адносіцца да найбольш паспяховых краін. Вялікія фінансавыя "эксперты" прадракалі крах нашай эканомікі, абвал рубля, збядненне насельніцтва. А цяпер, калі прагнозы не апраўдваюцца, даводзіцца тлумачыць ужо грамадзянам Еўрасаюза, чаму, калі яны эканомілі на цяпле і гарачай вадзе, бензіне, Беларусь выстаяла. Больш таго, па шэрагу напрамкаў нават прыбавіла".

Сёння можна канстатаваць - словы Прэзідэнта поўнасцю пацвердзіліся. Бягучая эканамічная статыстыка сведчыць, што не толькі беларускі ўрад, але і іншыя органы ўлады ў адыходзячым годзе спрацавалі зладжана і эфектыўна. Як вынік, беларуская эканоміка з моцнымі кіраўніцкімі функцыямі дзяржавы не толькі выстаяла на фоне знешніх шокаў і пацвердзіла прынцыповую магчымасць дасягальнасці мэтавых паказчыкаў сацыяльна-эканамічнага развіцця на 2023 год (указ ад 28.11.2022 нумар 411 "Аб важнейшых параметрах прагнозу сацыяльна-эканамічна на 2023 год"), але і мае высокія шанцы прадоўжыць сфарміраваны трэнд росту ў маючым адбыцца 2024 годзе (указ ад 02.10.2023 нумар 307 "Аб важнейшых параметрах прагнозу сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь на 2024 год").

Паводле інфармацыі Нацыянальнага статыстычнага камітэта, у студзені-лістападзе тэмп росту ВУП ужо дасягнуў прагнознага паказчыка і склаў 103,8 працэнта. Такім чынам, патрабаванне кіраўніка дзяржавы, адрасаванае эканамічнаму блоку ўрада ў чэрвені бягучага года на профільнай нарадзе, у частцы безумоўнага дасягнення мэтавага паказчыка росту ВУП па выніку 2023 года, - выканана!

Даведачна. Паводле даных Еўрастата, ВУП еўразоны ў гадавым выражэнні склалі: 1,3 працэнта ў I квартале 2023 года, 0,6 працэнта ў II квартале, паводле папярэдняй ацэнкі, за III квартал чакаецца слабы рост на 0,1 працэнта. Самае значнае скарачэнне ВУП назіралася ў Ірландыі (на 5,6 працэнта), Эстоніі (4 працэнты), Люксембурга (1,8 працэнта). На 0,4 працэнта чакаецца скарачэнне ВУП Германіі, буйнейшай еўрапейскай эканомікі.

У сваю чаргу рост спажывецкіх цэн па выніках лістапада 2023 года ў параўнанні з аналагічным перыядам 2022 года (г.зн. за 11 месяцаў) склаў 4,9 працэнта. Згодна з указам нумар 411 у 2023 годзе інфляцыя павінна скласці не больш за 7-8 працэнтаў (снежань 2023 года да снежня 2022-га). Няма ніякага сумнення, што па выніку года мэтавы паказчык па інфляцыі не толькі не перасягне гранічны ўзровень, але і з вялікай верагоднасцю не перасягне ўзровень 5,5 працэнта. Нагадаю, у 2022 годзе інфляцыя ў Беларусі склала 12,8 працэнта.

Даведачна. Нізкае значэнне інфляцыі дае магчымасць Беларусі заставацца лідарам рэгіёна, паколькі практычна ўсе суседнія краіны, напрыклад у жніўні, паказалі больш высокія значэнні прыросту цэн. Так, у Расіі ў жніўні інфляцыя склала 5,2 працэнта, у Еўразоне - 5,3 працэнта, у т.л. у Італіі - 5,5 працэнта, Латвіі - 5,6 працэнта, Францыі - 5,7 працэнта, Літве - 6,4 працэнта, Германіі - 6,4 працэнта, Балгарыі - 7,5 працэнта, Польшчы - 9,5 працэнта, Чэхіі - 10,1 працэнта, Венгрыі - 14,2 працэнта.

Інвестыцыі ў асноўны капітал рэкордныя за апошнія пяць гадоў (113,9 працэнта) і прадаўжаюць прыбаўляць. Гэтаму садзейнічаюць прымаемыя меры па стымуляванні інвестыцый, паляпшэнне фінансавых вынікаў арганізацый, зніжэнне імпартных цэн на інвестыцыйныя тавары. Апераджальнымі (амаль на трэць) тэмпамі выраслі затраты на набыццё машын, абсталявання. У перспектыве гэта дасць магчымасць павысіць канкурэнтаздольнасць беларускіх тавараў на знешніх рынках.

Эфектыўная работа эканомікі забяспечыла рост рэальных даходаў насельніцтва. Па выніку 10 месяцаў тэмп росту рэальных даходаў насельніцтва склаў 106,1 працэнта, зарплат - 110,7 працэнта, пенсій па ўзросце - 112,1 працэнта. Пры гэтым з 1 верасня 2023 года базавая стаўка, на аснове якой ажыццяўляецца налічэнне аплаты працы работнікаў бюджэтных арганізацый, павысілася на 111,4 працэнта.

А яшчэ ж пару гадоў таму не толькі шматлікія замежныя і беларускія эксперты ліберальнага толку, але і некаторыя з былых чыноўнікаў, якія называлі сябе "младарэфарматарамі", заклікалі да маштабнай прыватызацыі і распродажу замежным інвестарам большасці брэндавых дзяржпрадпрыемстваў.

Даведачна. Паводле даных Белстата, на 1 кастрычніка 2023 года ў рэспубліцы дзейнічала 149,6 тысячы юрыдычных асоб. Пры гэтым удзельная вага арганізацый дзяржаўнай і з дзяржаўным удзелам форм уласнасці складае 11,3 працэнта ад агульнай колькасці дзеючых арганізацый. Дзяржсектар фарміруе 74 працэнты аб'ёмаў прамысловай вытворчасці, 56 працэнтаў інвестыцый у асноўны капітал, 58 працэнтаў валавой выручкі, 44 працэнты занятасці.

Сёння Беларусь - лідар у Еўразійскім эканамічным саюзе па росце прамысловай вытворчасці. "Прамысловая вытворчасць у ЕАЭС вырасла на 3,7 працэнта ў студзені - кастрычніку гэтага года ў параўнанні з аналагічным перыядам мінулага года", - сказала афіцыйны прадстаўнік Еўразійскай эканамічнай камісіі Ія Малкіна. "Рост вытворчасці назіраўся ў Беларусі - на 8 працэнтаў, Казахстане - на 4,7 працэнта, Расіі - на 3,5 працэнта, Кыргызстане - на 1,2 працэнта, зніжэнне ў Арменіі - на 0,5 працэнта", - адзначаецца ў справаздачы ЕЭК.

ГЕОРГІЙ ГРЫЦ,
эканамічны аналітык, кандыдат эканамічных навук

версія для друку

зрабіць стартавай

дабавіць у выбранае