13 чэрвеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Намеснік міністра замежных спраў Юрый Амбразевіч 13 чэрвеня выступіў на пленарным пасяджэнні Камісіі ААН па раззбраенні, прысвечаным тэме прадухілення ядзернай вайны. Аб гэтым карэспандэнту БЕЛТА расказалі ў Пастаянным прадстаўніцтве Беларусі пры Аддзяленні ААН і іншых міжнародных арганізацыях у Жэневе.
"Сумна ўсведамляць, што пасля дзесяцігоддзяў знаходжання ў парадку дня Канферэнцыі, цяпер, у 2023 годзе, тэма прадухілення ядзернай вайны захоўвае сваю актуальнасць. Помніцца, як зусім нядаўна ва ўсіх кутках зямнога шара з заміраннем сэрца сачылі за падпісаннем міжнародных дагавораў аб ядзерным раззбраенні - ДРСМД, ДСНУ-1 і ДСНУ-2 - паміж лідарамі Савецкага Саюза і ЗША. З моманту падпісання апошняга з названых дагавораў мінула 30 гадоў, але свет па спіралі, бадай, упершыню з пачатку 1960-х гадоў зноў вярнуўся ў кропку, з якой выразна бачна рэальная ядзерная пагроза", - адзначыў намеснік міністра.
"У Беларусі перакананы, што неабходнай умовай для прадухілення ядзернай вайны з'яўляецца фарміраванне міжнароднай архітэктуры са справядлівай сістэмай гарантый бяспекі, якая ўлічвала б законныя інтарэсы і заклапочанасці ўсіх без выключэння дзяржаў, малых і вялікіх, ядзерных і бяз'ядзерных, - прадоўжыў Юрый Амбразевіч. - Прынятая ў студзені 2022 года сумесная заява лідараў пяці ядзерных дзяржаў аб прадухіленні ядзернай вайны была крокам у правільным напрамку. Аднак даводзіцца канстатаваць, што гэта падзея была хутчэй выключэннем з негатыўнай тэндэнцыі нарастання эрозіі бяспекі ў Еўропе і свеце. У гэту тэндэнцыю ўкладваюцца і застой у Канферэнцыі па раззбраенні на працягу 20 гадоў, і практычна поўны параліч іншых раззбраенчых форумаў і дагавораў".
Юрый Амбразевіч лічыць, што галоўнай прычынай вяртання сітуацыі ў пытаннях ядзернага раззбраення да зыходнай кропкі процістаяння з'яўляецца шматгадовае ігнараванне аднымі краінамі законных інтарэсаў і заклапочанасцей іншых краін у сферы бяспекі. "Згадзіцеся, хіба можа быць адчуванне бяспекі ў беларускай дзяржавы, калі насуперак палажэнням Будапешцкага мемарандума, падпісанага ЗША і Вялікабрытаніяй аб гарантыях Беларусі ў сувязі з вывадам з яе тэрыторыі ядзернай зброі СССР, апошнія груба парушылі яго і прадаўжаюць парушаць па гэты дзень. ЗША, Вялікабрытанія і іх саюзнікі па НАТА з членаў ЕС увялі адносна Беларусі беспрэцэдэнтную па сваіх маштабах колькасць эканамічных забарон і абмежаванняў, імі спынены прамыя авіяцыйныя зносіны з нашай краінай, спынены гандаль і транзіт многіх тавараў, ускладнены або сталі немагчымымі фінансавыя транзакцыі, - падкрэсліў прадстаўнік беларускага МЗС. - У суседніх краінах НАТА на граніцах з Беларуссю ўжо некалькі гадоў ствараюцца новыя ваенныя фарміраванні, а ў Польшчы займаюцца падрыхтоўкай баевікоў з мэтай узброенай змены ўлады ў Мінску".
Намеснік кіраўніка знешнепалітычнага ведамства адзначыў, што ў адносінах да нашай краіны развязана кампанія цкавання ў глабальных тэлевізійных інфармацыйных рэсурсах. "У свядомасць людзей праз БіБіСі, СіЭнЭн і Еўраньюс убіваюцца такія фэйкі, як выкарыстанне Беларуссю нелегальных мігрантаў як зброю супраць нашых заходніх суседзяў. Людзі бягуць ад войнаў і эканамічнай разрухі, створаных у іх краінах пры дапамозе ўсёмагутных дэмакратый, бягуць праз Беларусь у ЕС за лепшым жыццём, але літоўскія і польскія пагранічнікі іх выштурхоўваюць назад да нас. Больш таго, яны забіваюць іх адразу на граніцы і яшчэ абвінавачваюць нас у тым, што Беларусь не спыняе іх у іх імкненні трапіць у Германію. Але ў апошнія месяцы асобныя палітыкі Еўрасаюза перасягнулі нават гэтыя абсурдныя і беспадстаўныя домыслы. Цяпер Беларусь абвінавачваюць у гвалтоўным вывазе ўкраінскіх дзяцей з тэрыторый, якія знаходзяцца ў зоне ўзброенага канфлікту. Арганізаваны добраахвотны адпачынак некалькіх соцень дзяцей з Данбаса ў беларускіх піянерскіх лагерах адпачынку сярод лесу і на берагах азёр, са шматразовым харчаваннем і медыцынскім доглядам, з дарослымі суправаджаючымі і ўсімі дакументамі, з далейшым урачыстым вяртаннем дадому ў Данбас, з карцінкамі па тэлебачанні ў прайм-тайм падаецца як гвалтоўная незаконная дэпартацыя дзяцей з акупіраваных раёнаў Украіны", - дадаў Юрый Амбразевіч.
"І ўсё гэта дзеля адной мэты: разбурыць саюз Беларусі і Расіі, аслабіць гэтым Маскву і кантраляваць дадатковыя 600 км прасторы з Захаду на Усход паміж НАТА і Расіяй", - сказаў ён.
"Думаю, што пасля такой карцінкі ні ў кога ў гэтай зале не засталося сумненняў, што Беларусь цвёрда ўсведамляе, хто і што з'яўляецца пагрозай яе бяспецы. Думаю, што маё апісанне было карысным і тым, хто ўсё яшчэ задаецца пытаннем, чаму ж Беларусь падтрымлівае Расію", - перакананы намеснік міністра.
Ён прадоўжыў: "У існуючых умовах разбурэння міжнароднай архітэктуры глабальнай і еўрапейскай бяспекі мы даўно і настойліва заклікаем да пачатку перагавораў па вызначэнні палітычных і прававых асноў глабальнай бяспекі. Мы таксама выступаем на карысць распрацоўкі глабальнага юрыдычна абавязваючага пагаднення аб прадастаўленні няядзерным дзяржавам з боку краін, якія валодаюць ядзернай зброяй, недвухсэнсоўных і безумоўных гарантый аб непрымяненні ядзернай зброі і недапушчэнні пагрозы яе прымянення".
Юрый Амбразевіч удзяліў увагу і тэме размяшчэння на тэрыторыі Беларусі расійскай тактычнай ядзернай зброі, паколькі гэта пытанне ўжо неаднаразова станавілася прадметам для нядобрасумленных інсінуацый.
"Беларусь амаль 30 гадоў таму, кіруючыся пачуццём глыбокай адказнасці, зрабіла свядомы выбар на карысць адмовы ад валодання ўласнай ядзернай зброяй без якіх-небудзь умоў і агаворак і далучылася да ДНЯЗ у якасці бяз'ядзернай дзяржавы. Уклад Беларусі ў ядзернае раззбраенне відавочны і бясспрэчны, што неаднаразова пацвярджалася ў шматлікіх дакументах, узгодненых у двухбаковым і шматбаковым фарматах, - заявіў намеснік кіраўніка знешнепалітычнага ведамства. - Улічваючы вышэйзгаданыя заклапочанасці і інтарэсы Беларусі ў сферы нацыянальнай бяспекі, наша краіна паслядоўна і празрыста для суседзяў і міжнароднай супольнасці робіць дзеянні ў адказ па развіцці ўласнага абароннага патэнцыялу. Гэтыя дзеянні маюць выключна характар у адказ і накіраваны на ўмацаванне абараназдольнасці Беларусі".
Намеснік міністра таксама адзначыў, што супрацоўніцтва Беларусі з Расіяй у сферы ўмацавання абараназдольнасці і нацыянальнай бяспекі мае стратэгічны абарончы характар і ажыццяўляецца строга ў рамках міжнароднага права.
"У нас ёсць суверэннае права звяртацца па дапамогу да свайго бліжэйшага саюзніка. Размяшчэнне тактычных ядзерных боезарадаў на тэрыторыі Беларусі, калі гэта адбудзецца, з'яўляецца выключна вымушанай рэакцыяй на выклікі і рызыкі нацыянальнай бяспецы, якія стаяць перад нашай краінай. Гэтыя меры ажыццяўляюцца ў строгай адпаведнасці з палажэннямі ДНЯЗ. Адзначу таксама, што такое супрацоўніцтва не з'яўляецца новаўвядзеннем Беларусі і Расіі, а даўно практыкуецца ў рамках НАТА як у форме так званых сумесных ядзерных місій, так і ў форме размяшчэння на тэрыторыі пяці няядзерных краін - членаў Альянсу ў Еўропе ядзернай зброі ЗША", - заявіў намеснік міністра.
"Беларусь, з'яўляючыся перакананым прыхільнікам раўнапраўнага паважлівага дыялогу ў сферы бяспекі, заўсёды гатова да канструктыўнага ўзаемадзеяння, накіраванага на дээскалацыю напружанасці, аднаўленне даверу і ўмацаванне шматбаковых механізмаў нераспаўсюджвання і кантролю над узбраеннямі, у тым ліку ў ядзернай сферы", - рэзюмаваў Юрый Амбразевіч.