8 лістапада, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка на нарадзе па законапраектах, якія прадугледжваюць карэкціроўку законаў "Аб Савеце Міністраў Рэспублікі Беларусь" і "Аб нарматыўных прававых актах", агучыў свае асноўныя патрабаванні да гэтых дакументаў, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Кіраўнік дзяржавы адзначыў, што прывядзенне заканадаўства ў адпаведнасць з абноўленай Канстытуцыяй - вельмі важная для краіны тэма. "Пытанняў шмат, няпростыя, патрабуюць самай пільнай увагі", - сказаў ён. Зусім нядаўна на ўзроўні Прэзідэнта абмяркоўваліся праекты законаў аб Усебеларускім народным сходзе і аб змяненні Выбарчага кодэкса. А цяпер на парадку дня нарады карэкціроўкі законаў аб Савеце Міністраў і аб нарматыўных прававых актах.
Характарызуючы дакумент, які датычыцца дзейнасці Савета Міністраў, Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў: "За мінулыя гады наш урад набыў каласальны вопыт: пераадоленне крызісных сітуацый і пандэмій, кіраванне эканомікай у гэтых умовах".
"Гэтыя напрацоўкі, паспяхова сфарміраваную практыку абавязкова трэба замацаваць у законе. Я таксама патрабую яшчэ большай ініцыятыўнасці і самастойнасці Савета Міністраў, нават часам смеласці ў прыняцці рашэнняў", - дадаў Прэзідэнт.
Каб усё добра функцыянавала, у праекце павінны быць закладзены адпаведныя механізмы, упэўнены беларускі лідар. "Гэта зона адказнасці Апарату Савета Міністраў, - падкрэсліў ён. - Працуючы над праектам, трэба памятаць, што і структура ўрада таксама не павінна заставацца застылай. Я пра гэта ўжо гаварыў у жніўні".
Важнасць другога дакумента - законапраекта аб нарматыўных прававых актах - тлумачыцца тым, што на яго аснове фарміруецца адзіная прававая прастора краіны. "У ім павінны атрымаць развіццё канстытуцыйныя нормы. Але з улікам існуючай абстаноўкі!" - заявіў кіраўнік дзяржавы.
Паводле яго слоў, у дзеючым законе дэталёва прапісана, хто і якія дакументы мае права прымаць, іх юрыдычная сіла. "Са з'яўленнем у Канстытуцыі новага органа - Усебеларускага народнага сходу - трэба вызначыць яго месца ў сістэме прававых актаў. Гэтыя дакументы па значнасці параўнальныя з рашэннямі з'езда кампартыі ў свой час, - звярнуў увагу Прэзідэнт. - Закон павінен змяшчаць адказы на ўсе пытанні па нарматворчасці: пачынаючы ад працэдур падрыхтоўкі і заканчваючы дакладным выкладаннем норм. Маё патрабаванне - усё павінна быць прапісана нармальнай мовай, проста і зразумела!"
Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што Адміністрацыя Прэзідэнта, як ні адзін іншы орган, ведае яго ўстаноўкі. Але неабходна, каб па такіх жа патрабаваннях аператыўна і якасна рыхтаваліся акты не толькі Прэзідэнта. "Тут трэба падключаць Міністэрства юстыцыі і разам - каб мыш не праскочыла, каб коскі і кропкі былі расстаўлены там, дзе трэба", - сказаў кіраўнік дзяржавы.
Аб навацыях законапраектаў на нарадзе далажыў кіраўнік Апарату Савета Міністраў Канстанцін Бурак. Ён звярнуў увагу, што дакументы былі падрыхтаваны ў адпаведнасці з абноўленай Канстытуцыяй і практыкай прымянення.
Калі размова зайшла аб тым, што з паўнамоцтваў прэм'ер-міністра выключана функцыя па выкананні абавязкаў Прэзідэнта ў асобных выпадках (гэта функцыя ўскладзена на старшыню Савета Рэспублікі), Аляксандр Лукашэнка палічыў неабходным удакладніць, што гэта была яго прапанова - унесці папраўкі ў Канстытуцыю так, каб у выпадку адыходу ад улады дзеючага Прэзідэнта яго абавязкі выконваў старшыня Савета Рэспублікі, а не прэм'ер-міністр, як гэта было раней. Паколькі ў такім выпадку ў прэм'ер-міністра былі б рычагі для кіравання фінансавымі інструментамі, парламентам, судовай сістэмай, а таксама і выканаўчай галіной улады. "Гэта, напэўна, не зусім правільна. Усё ж такі сістэма стрымліванняў-проціваг. Павінны быць процівагі, - перакананы Аляксандр Лукашэнка. - Уявіце, прэм'ер-міністр у выпадку адыходу Прэзідэнта праводзіць прэзідэнцкія выбары (ён павінен арганізаваць як выконваючы абавязкі Прэзідэнта). Бюджэт, эканоміка, фінансы і іншае аказваюцца ў адных руках. Так? Так. Вынік амаль прадвызначаны пры любой дэмакратыі. Вунь, у Амерыцы, апора дэмакратыі, сёння выбары ў Кангрэс. Бачыце, як яны перажываюць за фальсіфікацыі".
"Таму было прынята рашэнне, што ў такой сітуацыі выконваць абавязкі будзе старшыня Савета Рэспублікі, - растлумачыў кіраўнік дзяржавы. - Прэм'ер-міністр застаецца кіраваць эканомікай". Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што пры прыняцці гэтага рашэння не ўлічваліся персаналіі тых, хто цяпер займае тыя ці іншыя пасады. Было важна захаваць збалансаваную сістэму. "Абсалютна дэмакратычны крок. Асобы тут ні пры чым. Тое, што арганізуе выбары старшыня Савета Рэспублікі, - больш дэмакратычна, - сказаў беларускі лідар. - Калі гэта будзе сумленна, асабліва пры выбарах галоўнай асобы, тады і людзі будуць разумець гэта. Таму што на гэтым (вы бачыце) раскручваюцца ўсе пратэсты, санкцыі, мяцяжы і іншае. Я зыходзіў з гэтага".
Сярод навацый, замацаваных у законапраектах, на нарадзе абмяркоўваліся нормы, якія рэгламентуюць пытанні ўзаемадзеяння Савета Міністраў і УНС.
"Гэта вельмі важна, - задаў тон дыскусіі Прэзідэнт. - З'яўляецца новы орган у структуры (дзяржавы. - Заўвага БЕЛТА), і яго трэба ўманціраваць у гэту сістэму". Вобразна Аляксандр Лукашэнка параўнаў гэты працэс з тым, як у строй становіцца новы чалавек і так ці інакш ён закранае плячыма тых, хто стаіць побач. "Тут трэба зрабіць так, каб УНС уманціраваць у гэту сістэму, нікога не закранаючы ні левым, ні правым плячом", - заўважыў ён.
Як адказаў Канстанцін Бурак, менавіта для гэтага праз усе артыкулы, дзе гэта неабходна, праходзіць палажэнне аб значнасці, юрыдычнай сіле рашэнняў УНС. Напрыклад, устанаўліваецца абавязак прэм'ер-міністра штогод інфармаваць УНС аб выкананні праграм сацыяльна-эканамічнага развіцця.
У сувязі з гэтым Прэзідэнт яшчэ раз нагадаў аб ключавой ролі сходу і абавязковасці выканання яго рашэнняў. "УНС павінен прымаць адно-два рашэнні, груба кажучы. Але яно падлягае выкананню ўсімі. Не дай бог вайна... Прынята рашэнне Усебеларускім народным сходам - і ўсе выстраіліся. Гэта мелася на ўвазе, - падкрэсліў беларускі лідар. - Яны (рашэнні УНС. - Заўвага БЕЛТА) павінны быць унікальнымі. І павінны прымацца па выключна нямногіх пытаннях. Ні ў якім разе не ўлазіць у кампетэнцыю Прэзідэнта і іншых органаў улады".
У сваю чаргу іншыя органы ўлады ў выпадку прыняцця рашэнняў УНС павінны, вобразна кажучы, выстраівацца адзін за адным і дзейнічаць, запатрабаваў Прэзідэнт. "Гэта абавязкова да выканання. Я за гэта перажываю, каб менавіта гэта па духу і згодна з законам было прапісана", - дадаў ён.
Наконт гэтага намеснік кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Вольга Чупрыс адказала, што менавіта такі сэнс закладзены ў законапраекце аб нарматыўных прававых актах адносна рашэнняў УНС. У іерархіі дакументаў па важнасці яны ідуць за Канстытуцыяй, законамі аб унясенні змяненняў і дапаўненняў у Канстытуцыю, рашэннямі рэспубліканскіх рэферэндумаў. Яна падкрэсліла, што рашэннямі УНС можна адмяніць любое рашэнне любога органа, акрамя судовых рашэнняў, адпаведна ў гэтым іх значная юрыдычная сіла.
Аляксандр Лукашэнка растлумачыў, чаму ён удзяляе такую пільную ўвагу фарміраванню заканадаўчай базы ў развіццё абноўленай Канстытуцыі. Паводле яго слоў, менавіта цяпер трэба дакументальна завяршыць працэс удасканалення сістэмы кіравання краінай, захаваўшы стабільнасць і не дапусціўшы разбалансіроўкі. "Мы, хто сядзіць за сталом, павінны гэта ўсё ўтрэсці, устаканіць. Прыйдуць новыя людзі на гэта гатовае, якое мы павінны стварыць. Гэта не жарт - кіраванне грамадствам, дзяржавай, сацыяльна-эканамічнымі працэсамі і захаванне суверэнітэту і незалежнасці цяпер. Гэта не жарт. Толькі той, хто не задумваецца над гэтым, вельмі лёгка да гэтага падыходзіць. У гэтай частцы галоўная задача дзеючага Прэзідэнта, гэта значыць мяне, - каб мы гэта ўсё ўтрэслі. Таму я і надаю такую ўвагу гэтым нарматыўным прававым актам у развіццё Канстытуцыі" , - сказаў Прэзідэнт.
У якасці прыкладу ён нагадаў аб расійскім вопыце ўнясення паправак у Канстытуцыю, заўважыўшы, што Прэзідэнт Уладзімір Пуцін прымаў актыўны ўдзел на этапе абмеркавання змяненняў, а далей працавалі адпаведныя органы. "У іх свая сістэма, вопыту больш (усё ж цэнтр імперыі быў), спецыялістаў больш. Мы тут больш увагі абавязаны ўдзяляць гэтаму працэсу. Таму на гэтым узроўні разглядаем", - растлумачыў Аляксандр Лукашэнка.
"Мая задача - пакінуць новаму пакаленню ў спадчыну нармальную сістэму кіравання грамадствам і дзяржавай. Вось у чым сэнс. Колькі для гэтага часу трэба дзеючаму Прэзідэнту і ўсім нам? Колькі трэба, столькі і будзе", - заявіў беларускі лідар.
Далей на нарадзе абмяркоўваліся некаторыя палажэнні законапраектаў, у прыватнасці, размова ішла аб паўнамоцтвах Савета Міністраў па забеспячэнні выканання рашэнняў УНС і ажыццяўленні кантролю за іх выкананнем, аб абнаўленні складу ўрада, сістэмы дзяржаўных органаў кіравання і арганізацый, падпарадкаваных ураду, аб пашырэнні складу прэзідыума Саўміна за кошт уключэння туды міністра юстыцыі, аб актуалізацыі задач, функцый і статусу апарату Савета Міністраў.
Па выніках дыскусій прынята рашэнне яшчэ раз вярнуцца да пытання юрыдычных фармулёвак, якія датычацца ўнікальнага статусу рашэнняў Усебеларускага народнага сходу, каб яны забяспечылі ім дастойнае месца ў іерархіі нарматыўных прававых актаў краіны ў адпаведнасці з тымі патрабаваннямі і задачамі, якія агучыў на нарадзе кіраўнік дзяржавы.